Dormante periode

Nadere omschrijving

De reactie van cement met water noemen we ook wel hydratatie. De warmte die bij dit proces vrijkomt, noemen we hydratatiewarmte. Door de vrijkomende warmte te meten kunnen we een grafiek maken van het verloop van het reactieproces, zoals weergegeven in bijgaande figuur. Hierin is de warmteproductie in de tijd weergegeven voor twee verschillende cementen. Naast de soort en fijnheid van het cement heeft ook de betonsamenstelling invloed op de warmteontwikkeling in de tijd. De grafiek in dit voorbeeld is voor de eerste 24 uur verdeeld in vijf stadia.

Voorbeeld van het mogelijk verloop van de warmteontwikkeling. De werkelijke warmteontwikkeling is sterk afhankelijk van het gebruikte cement en de samenstelling van het beton

De grafiek laat zien dat er direct na het mengen in korte tijd veel warmte vrijkomt; de buitenste laag van de cementkorrels reageert. In het daaropvolgende stadium (2) wordt bijna geen warmte meer geproduceerd. De reactie lijkt hier te zijn stilgevallen.

Deze periode wordt 'dormante periode' of 'rustperiode' genoemd. Dit uitstel van de opstijving wordt bereikt door bij de fabricage van cement een kleine hoeveelheid gips mee te malen. Dit reageert met het aanwezige C₃A en verhindert zo enige tijd de reactie van C₃A met water.

Zonder toevoeging van het gips als bindtijdregelaar zou het beton direct opstijven en verharden. Nu creëert het echter een periode waarin het beton getransporteerd en verwerkt kan worden.

Na enkele uren versnelt de reactie weer. De betonspecie begint op te stijven en te verharden. Door de geproduceerde warmte stijgt de temperatuur van het beton (stadium 3).

In stadium 4 en 5 loopt de reactiesnelheid steeds verder terug. Zolang er nog water en ongereageerd cement beschikbaar is, blijft het beton doorgaan met verharden. Dit kan in principe nog jaren duren. Het proces zal echter steeds langzamer verlopen.

Normen/aanbevelingen/literatuur

• Cementsteen, basis voor beton (€)

• Betoniek 14/11, Fijn gemalen (€)

• NEN 196, Beproevingsnormen voor cement (€)

• NEN-EN 197, Cement (€)